Zmiany w Rekomendacji S

W czerwcu 2013 roku Komisja Nadzoru Finansowego przedstawiła zalecenia dotyczące dobrych praktyk banków przy udzielaniu kredytów hipotecznych. Jakie realne skutki przyniesie to kredytobiorcom?

W poprzednich latach banki znacząco ograniczały akcję kredytową - było to wynikiem dostosowania się do wymagań rekomendacji S. Osoby, które z różnych względów nie mogły skorzystać z rządowych dopłat, miały przez to, większe problemy z otrzymaniem kredytu. Pod koniec 2012 roku ukazał się projekt nowelizacji rzeczonej rekomendacji, obejmujący zmiany, mające na celu uelastycznienie podejścia banków do klienta, przy jednoczesnej ochronie kredytobiorców. Co właściwie się zmieni?

Ocena zdolności kredytowej

Planowane poprawki rekomendacji S zakładają odejście banków od podziału na ocenę zdolności kredytowej i wiarygodności kredytowej klienta. Zamiast tego przewidziany jest proces oceny obejmujący analizę ilościową (wysokość i stabilność źródeł finansowania) oraz jakościową (cechy klienta pozwalające zakładać terminową spłatę zobowiązań).

W praktyce oznacza to, że banki badać będą dochody klientów, kompletność, autentyczność oraz zgodność ze stanem faktycznym i prawnym dokumentacji dotyczącej klientów, oceniać wybrane cechy i zachowania klientów na podstawie informacji kredytowych pochodzących z baz wewnętrznych i zewnętrznych banków -  tłumaczy Dorota Krajewska-Ptak, doradca kredytowy z firmy Wawel Service, krakowskiego dewelopera z 20-letnim stażem na rynku. Nowelizacja zobliguje również banki, oceniające zdolność kredytową klienta, do zwrócenia szczególnej uwagi na ewentualną zmianę wysokości jego dochodów przy wejściu w wiek emerytalny – dodaje.

Okres kredytowania

Po nowelizacji kredyty hipoteczne będą mogły być zaciągane na maksymalnie 35 lat, ale optymalny czas ich spłaty został określony na co najwyżej 25 lat. Banki dostały również zalecenie, by zdolność kredytową klientów wyliczać maksymalnie na 30 lat, nawet jeśli kredytobiorca zdecyduje się dłuższy czas spłacania zobowiązania.

Wkład własny oraz wskaźnik LtV

Dotychczas banki miały pełną swobodę w określaniu wysokości wkładu własnego. Nowe założenia oczekują od nich ustalenia wewnętrznych limitów w tym zakresie i zalecają rezygnację z kredytowania pełnej wartości nieruchomości (100% LtV). Konieczność zapewnienia LtV na poziomie 80% (lub 90% jeśli nadwyżka kredytu jest wystarczająco dobrze zabezpieczona), wejdzie w życie dopiero w 2017 roku. Proponowane wartości kredytu na kolejne lata, to co najmniej 5 procentowy wkład własny w 2014 roku, a w kolejnym – aż 10 procentowy. Takie rozwiązanie pozwoli kredytobiorcom przyzwyczaić się do nowych zasad i umożliwi zgromadzenie odpowiedniego wkładu własnego.

Nadzór bankowy będzie również sprawdzał, czy wkład własny wnoszony przez klientów nie będzie pochodził z innego kredytu. Zmiany te mogą szczególnie dotknąć osoby młode, które planują w ciągu najbliższych kilku lat zakup własnego mieszkania, a nie dysponują żadnymi rezerwami finansowymi. Będą musiały albo szybciej podjąć decyzję o własnym mieszkaniu, albo już teraz zacząć oszczędzać – komentuje Dorota Krajewska-Ptak z Wawel Service.

Kredyty walutowe

Nowa wersja rekomendacji S pozwalać będzie również na udzielanie kredytów wyłącznie w walucie, w jakiej osiągany jest dochód kredytobiorcy. Kredyty walutowe staną się produktem niszowym i trudniej dostępnym. W ten sposób KNF chce ograniczyć ryzyko, zarówno po stronie kredytobiorcy, narażonego na wahania kursowe, jak i kredytodawcy, zagrożonego pogorszeniem spłacalności udzielonych kredytów – tłumaczy Dorota Krajewska-Ptak z Wawel Service. Kredyty w obcych walutach to jednak i tak margines rynku dostępny dla zamożnych kredytobiorców i właściwie tylko oni mogą na tej zmianie stracić – dodaje.

Relacje z klientami

Wprowadzony ma zostać także obowiązek udzielania klientom pełnych i rzetelnych informacji na temat wszystkich warunków umowy, zanim zostanie ona podpisana. Potencjalny kredytobiorca musi więc zostać uprzedzony o związanych z kredytem kosztach, ryzyku, tempie spłacania kapitału itp. Przekazane muszą zostać również wszelkie informacje dotyczące ewentualnej umowy ubezpieczenia. Bank powinien jednoznacznie wskazać w jakiej występuje roli, tj. ubezpieczającego czy też pośrednika ubezpieczeniowego. Klient powinien otrzymać również wszystkie istotne informacje dotyczące umowy ubezpieczenia.

Czy 2013 rok to czas na dobrą inwestycję? Wszystko wskazuje na to, że tak!

Na pytanie o to, czy można myśleć w tej chwili o kredycie hipoteczny i kupnie mieszkania odpowiedź jest twierdząca. Najważniejsze jest jednak, by kupując mieszkanie i planując zaciągnięcie wieloletniego zadłużenia kierować się rozsądkiem, realną oceną swoich możliwości finansowych i planami na przyszłość.